عسل درمانی
آیا عسل برای کسانی که دیابت دارند ضرر دارد؟
اگر شما و یا یکی از اعضای خانوادتان مبتلا به دیابت باشید، حتما این سوال برایتان پش آمده است که آیا مصرف عسل برای دیابتی ها مجاز است یا خیر؟
بعضی از افراد می‌گویند عسل برای کسانی که دیابت دارند مضر است. از طرف دیگر عده‌ای می‌گویند اتفاقا عسل درمان دیابت است. جواب به این دغدغه، موضوعی است که در این مطلب از مجله سلامتی روستایی به آن خواهیم پرداخت.
اما قبل از این که به پاسخ سوال بالا بپردازیم بهتر است کمی در مورد دیابت و عوامل موثر در به وجود آمدن و مکانیسم اثر آن صحبت کنیم، تا به درک بهتر ما از موضوع کمک کند.
دیابت چیست و چطور اتفاق می‌افتد؟
به زبان ساده: زمانی که ما از کربوهیدرات‌ها (قندها) استفاده میکنیم سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد. با افزایش سطح گلوکز خون، این پیغام برای پانکراس ارسال می‌شود که هورمون انسولین را ترشح کند.
انسولین نیز باعث می‌شود تا سلول‌های ماهیچه‌ای و کبد، گلوکز را به صورت گلیکوژن در خود ذخیره کنند، و درست زمانی که بدن به انرژی نیاز دارد آنها را مانند سوخت مصرف کند.
اما در بیماران دیابتی این چرخه به نحوی مختل می‌شود. به این ترتیب که انسولین یا توسط پانکراس ترشح نمی‌شود (یا کم ترشح می‌شود) که به آن دیابت نوع۱ می‌گویند. و یا اینکه با وجود ترشح شدن، بدن در برابر آن مقاومت نشان می‌دهد و گلوکز توسط سلول‌ها جذب نمی‌شود، که به آن دیابت نوع۲ می‌گویند.
دیابت نوع ۱:
اگر چه عوامل زیادی در این نوع از دیابت دخیل است اما وراثت یکی از شایع‌ترین دلایل این نوع از دیابت است، که معمولا در سنین زیر بیست سال اتفاق می‌افتد. در این نوع از دیابت انسولین توسط پانکراس ترشح نمی‌شود و یا میزان آن بسیار کم است. به همین دلیل سطح قند خون افزایش می‌یابد.
حدود ۱۰٪ از افرادی که با دیابت درگیر هستند، دیابت نوع۱ دارند، این افراد با تزریق انسولین سطح قند خونشان به حالت اولیه باز می‌گردد. به همین دلیل به آن دیابت وابسته به انسولین نیز می‌گویند.
افزایش سطح قند خون تنها یکی از علائم این نوع از دیابت است. افزایش تشنگی و گرسنگی، خستگی غیر قابل توضیح، افزایش ادرار، تاری دید و کاهش وزن از دیگر علائم این بیماری است که معمولا طی چند هفته و به سرعت ظاهر می‌شوند.
دیابت نوع ۲:
در این نوع از دیابت که حدود ۹۰٪ از دیابتی‌ها با آن درگیر هستند، با وجود اینکه بدن انسولین را ترشح می‌کند اما انسولین کارایی لازم را ندارد و بدن به آن پاسخ نمی‌دهد، که نتیجه‌ی آن افزایش سطح قند خون است.
اگر چه بروز این نوع از دیابت هم به عوامل بسیاری وابسته است، اما محققان اعتقاد دارند که این بیماری حاصل کم تحرکی، غذاهای پرچرب و به طور کلی تغییر سبک زندگی و زندگی شهری است. به همین دلیل است که این نوع از دیابت معمولا در افراد چاق و در سنین بالای ۴۰ سال شایع است.
برخلاف دیابت نوع۱، در این نوع از دیابت ممکن است شخص تا مدت‌ها علائمی از بیماری را نداشته باشد. اما خبر خوب این است که معمولا با تغییر سبک زندگی و تغذیه، فرد می‌تواند تا حد خوبی بیماری را درمان کند.
آیا بیماران دیابتی میتوانند عسل بخورند؟
اگر بخواهیم یک پاسخ ساده به این پرسش بدهیم باید بگویم که: بله بیماران دیابتی نیز میتوانند عسل مصرف کنند. اما به هر میزان و در هر شرایطی خیر.
دیابت به این معنا نیست که شخص مورد نظر نباید از هیچ نوع قندی استفاده کند. بلکه منظور این است که باید در مصرف موادی که دارای قند است دقت کند و سطح قند خون خود را در حد استاندارد نگه دارد.
✔ اگر دیابت دارید و یا قصد خرید عسل برای یک فرد دیابتی هستید. باید به این موضوع توجه کنید که حتما آن را از یک فروشنده یا زنبوردار معتمد خریداری کنید. چرا که عسل‌های تقلبی که از جوشاندن انواع شربت‌ها به دست می‌آید به شدت برای افراد دیابتی مضر است و می‌تواند سلامت آنها را به خطر بیاندازد.
به طور کلی، میزان قند هر ماده‌ی غذایی را با شاخصی به نام شاخص گلایسمیک (Glycemic Index) می‌سنجند. این شاخص نشان می‌دهد که میزان تاثیری که این ماده‌ی غذایی بر روی قند خون دارد چقدر است. هر چقدر این شاخص کمتر باشد به این معناست که سطح گلوکز خون را به میزان کمتری افزایش می‌دهد.
اگر چه شاخص گلایسمیک عسل بسته به انواع عسل متفاوت است اما به طور کلی میانگین این شاخص در حدود ۵۵ برای عسل و ۶۵ برای شکر و قند است. که این نشان می‌دهد عسل یک جایگزین خوب برای این دو است.
اما به هر حال عسل نیز نوعی از کربوهیدارت است که باید در مصرف آن دقت کرد. مصرف بیش از حد عسل نیز خود می‌تواند باعث قند خون شود.
عسل چه تاثیری بر روی دیابت دارد (مطالعات انجام شده)
در سال ۲۰۰۴ یک مطالعه نه چندان گسترده بر روی عسل و شکر و تاثیر آنها بر روی سطح قند خون انجام شد. نتایج نشان داد که محلول ۷۵ گرمی از عسل چه در افراد داری دیابت و چه در افرادی که اصلا دیابت ندارند بعد از ۳۰ دقیقه سطح قند خون را بالا می‌برد، اما این میزان نسبت به محلول ۷۵ گرمی شکر کمتر است.
اما نکته اینجا بود که بعد از گذشت دو ساعت از آزمایش، قند خون افرادی که عسل مصرف کرده بودند در سطح پایینتری از کسانی که قند مصرف کرده بودند قرار گرفت.
در مطالعه‌ی دیگری که در سال ۲۰۱۸ در کشور رومانی انجام گرفت. نشان داده شد که جایگزینی عسل به جای قند و شکر می‌تواند به کاهش سطح قند خون افراد کمک کند.
محققان این اثر را به شاخص گلایسمیک پایین عسل و همچنین خواص ضد التهابی آن نسبت می‌دهند.
همچنین در مطالعه‌ای که در کشور خودمان بر روی ۴۸ بیمار دیابتی نوع۲ به مدت ۸ هفته انجام شد به شرح زیر بود.
این بیماران به صورت رندوم در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول به مدت هشت هفته با عسل تغذیه شدند و گروه دوم با عسل تغذیه نشدند. در پایان با اندازه گیری قند خون ناشتا در این دو دسته نشان داده شد که اختلافی بین قند خون گروهی که عسل مصرف کرده بودند و گروهی که عسل مصرف نکردند وجود نداشت.
چند تذکر مهم هنگام مصرف عسل توسط دیابتی ها
- وقتی گفته می‌شود دیابتی‌ها میتوانند عسل مصرف کنند منظور عسل طبیعی و خام ست. بسیاری از عسل‌هایی که در بازار وجود دارند نه تنها برای دیابتی‌ها مفید نیست بلکه به خاطر انواع شیرین‌کننده‌هایی که در آنها وجود دارد خطرناک نیز هست.
- دیابتی‌هایی که سطح قند خون آنها بالاست و به آنها توصیه شده است که سطح قند خون خود را کاهش دهند، تا زمانی که به سطح قند خون نرمال نرسیده‌اند نباید از عسل استفاده کنند.
- همانطور که بارها در این مطلب هم اشاره شد. عسل می‌تواند جایگزین مناسبی برای مقدار مجاز قند و شکر برای دیابتی‌ها باشد، مصرف بیش از حد عسل می‌تواند برای دبابتی‌ها و حتی افراد سالم خطرآفرین باشد.
- به عنوان کسی که با دیابت درگیر هستید و یا یکی از اعضای خانوادتان این مشکل را دارد، قبل از اضافه کردن عسل در برنامه غذایی حتما با پزشک مشورت کنید.
پیشنهاد میکنیم که اگر دیابت دارید و یا یکی از آشنایان شما دیابت دارد حتما مطلب خواص ژل رویال برای دیابت را هم مطالعه کنید.
سلام
معمولا پرورش دهندگان زنبور عسل کندو را با شکر تغذیه میکنند تا برداشت زیادی داشته باشند حالا سوال اینه که استفاده از این نوع عسلها مشکل ایجاد میکنه؟
سلام وقت شما بخیر. به عسلی که به این شیوه به دست می آید، عسل تغذیه‌ای می‌گویند. با اینکه این نوع عسلها هم خواصی دارند اما قطعا مانند عسل‌هایی که کاملا به صورت طبیعی حاصل می‌شوند نیست. چنین عسل‌هایی را معمولا به بیماران دیابتی توصیه نمی‌کنیم چون باعث بالا رفتن قند خون می‌شود. بهترین نوع عسل برای بیماران دیابتی عسل طبیعی است، البته آن هم باید جایگزین قند مجاز روزانه شود.
من هرروز صبح یک قاشق مرباخوری عسل با آبلیمو ویک حبه سیر میخورم ضمنا عمل قلب بازهم کرده ام آیا قند رو بالا میبره و مضره ؟؟؟
خیر اگر در مصرف عسل زیاده‌روی نشه و جایگزین قند مجاز روزانه بشه مشکلی ایجاد نمیشه و همینطور میتونه برای سلامت قلبتون هم مفید باشه
سلام واقعا اطلاعاتتون مفید هست و زیبایی و سادگی سایتتون رشک برانگیز است. امیدوارم موفق ادامه بدید و یک روز همه ایران برند معتبر روستایی را بشناسند.
پیشنهاد من اینه که تا میتونید از هرنوع شیرینی فاصله بگیرید چه عسل چه شکر و یاهر چیز دیگری
سلام آقای دکتور
من مریض کرونا داشتم درزمان که کرونا داشتم دراواخر شان خیلی آبخورش پیدا کردم رفتم آزمایش دادم قندخونم 236 بود یعنی بالا بود قبلاً هیج سابقه دیابت نداشتم آیا ممکن است که بعد از اینکه قند خونم نورمال شود میتوانم احتمال این وجود دارد که دوباره بالا برود یاخیر چون من فکر میکنم که مرض کرونا دچار چنین مشکل نموده
منتظر پاسخ شما هستم
باحرمت حسنی
سلام آقای حسنی. ما پزشک نیستیم و دانشی در این زمینه نداریم. امیدواریم که مجدد قندخونتون بالا نرود و اگر این اتفاق افتاد به متخصص مراجعه کنید.
چقدر عالی
هم محصولات طبیعی و مطمین میخریم و هم اطلاعات معتبر کسب می کنیم
من از طریق وبلاگ محمدرضا شعبانعلی با فروشگاه روستا آشنا شدم
واقعا مثل متمم معتبر و عالی هستین
پیروز باشید و موفق تر از دیروز
ممنون آقای شعبانی، امیدواریم روز به روز بتونیم به کیفیت محتوامون اضافه کنیم. البته الان خیلی خیلی نقص داریم و سعی میکنیم به مرور به یه استاندارد حداقلی برسیم.
دکتر صاحب گران ارج
من عمر ام هفتاد ساله .. از بیماری دیابت قلبی و دو وال قلبم سپرینگ رنج میبرم
همچنان از گرده ها به خطر دیابت رنج میبرم و پروستات هم دارم فشار خون هم دارم
در موقع کرونا نکته های مهم چه است چه باید کنم
چه غذاهای زیادتر بخورم
وخودم قرنطین خانه گی استم
تشکر
وزنم ۸۵ کیلو است
قد ام . ۱۸۰ سانتی متر است
سلام حاجی بلال
باید عرض کنم که ما پزشک نیستیم و سعی کردیم با مطالعه‌ی مقالات و منابع معتبر اطلاعات درستی در اختیار مخاطبانمان قرار بدیم.
بهترین کار هم در این شرایط سخت ماندن در خانه و رعایت نکاتی مثل شستشوی دست و رعایت فاصله از دیگران است. در مورد تغذیه هم سعی کنید مواد غذایی که باعث تقویت سیستم ایمنی‌تون میشه و جزء پرهیزات پزشکیتون نیست رو بیشتر استفاده کنید، مثلا شربت با آب‌لیموی تازه و عسل میتونه مورد مناسبی باشه و روزی یک یا دوبار میل کنید.
امیدوارم که در صحت و آرامش این شرایط رو پشت سر بذارید.
من ۶ روز است متوجه شدم قند خونم بالاست با رژیم غذایى و ورزش توانستم از ٣٨٨ برسونمش به ١١٩ تا ١٢۵ و همین وضعیت را ادامه خواهم داد آیا امکان دارد به وضعیت نرمال بدون قرص برگردم؟ و بتونم غذاى طبیعى البته با رعایت وضعیتم ، میل کنم ؟ یک هفته است که به هیچ عنوان شیرینى و برنج نخوردم فقط ! وزنم هم ۴ کیلو کم شده سنم ۵١ ساله و براى اولین باره اینطورى شدم
آقای عبدالهی عزیز سوال شما یک سوال تخصصی است. برای کنترل قند خون ضمن اینکه باید رژیم غذایی خود را کنترل کنید(همان کاری که انجام داده‌اید) باید حتما زیر نظر یک متخصص هم قرار بگیرید. اگر می‌خواهید روند درمان شما به صورت سنتی و بدون قرص باشد حتما به یک پزشک طب سنتی مراجعه کنید.
البته نباید این نکته را فراموش کنید که حتی بیماران دیابتی نیز از خوردن همه‌ی مواد قنددار منع نمی‌شوند و اگر دیابت کنترل شده داشته باشند مجاز و حتی الزام (به میزان درست)به مصرف مواد قندی هستند چرا که قندها یکی از منابع مهم انرژی برای بدن به شمار می‌رود و مصرف نکردن طولانی مدت آن ممکن است سلامتی را به خطر اندازد.
من مدتی است که دهانم شیرین می شود . مطالعه کردم دیدم به عوامل زیادی بستگی دارد مثل تومور مغزی . آسیب های گوارشی مخصوصا معده و بیماری قلبی و شاید هم دیابت … . آیا ممکن است که شیرین شدن دهان به خاطر دیابت هم باشد ؟ درخواست آندوسکوپی معده داده ام چون زخم معده هم دارم . بعد از مدتی درخواست ام آی آر سر خواهم داد به خاطر تومور مغزی احتمالی . دکتر قلبم را معاینه کرد و گفت مشکل قلبی ندارم . می توانم عسل مصرف کنم در صورت باز هم شیرین کام شدن ؟ اگر دیابت نداشته باشم . من شنیده ام که عسل برای معده مفید است . مخصوصا عسل نیوزیلندی یا همان مانوکا کانوکا . با تشکر .
در مورد اینکه شما دیابت دارید یا خیر این بسته به نظر پزشک است و با یک آزمایش خون ساده می‌توان تشخیص داد که شما دیابت دارید یا خیر. اما همانطور که در متن نوشته هم بیان شد حتی افراد دیابتی هم میتوانند عسل بخورند اما به میزانی که جایگزین قند مجاز آنها شود. شما می‌توانید روزی یک قاشق چای خوری عسل را به صورت ناشتا میل کنید یا اینکه آن را با آب ولرم و آبلیمو میل کنید.
در مورد نوع عسل نیز همانطور که گفتید عسل مانوکا که تولید کشور نیوزیلند است خواص درمانی برای معده دارد اما خب قیمت بالایی دارد. در کشور خودمان نیز عسل‌هایی مثل عسل آویشن می‌تواند ناراحتی‌های معده را برطرف کند.
چه موقع باید بدانیم الان موقع خوردن عسل است
دوست عزیز
خوردن عسل برای بیماران دیابتی زمان خاصی ندارد اگر چه توصیه می‌شود صبح پس از بیدار شدن و یا شب قبل از خواب آن را مصرف کنند. اما به طور کلی میزان مصرف عسل برای بیماران دیابتی بسته به سطح بیماری و میزان تحرک و حتی سن افراد متفاوت خواهد بود. به همین دلیل است که ما تاکید میکنیم عسل باید جایگزین قند مجاز برای افراد باشد که این را هم دکتر تعیین می‌کند. یعنی شما می‌توانید به جای مقدار قندی که مجاز به مصرف آن در طول روز هستید از عسل استفاده کنید و نه بیشتر.