۷ خواص عسل آویشن و ویژگی های عسل آویشن خوب

عسل آویشن یکی از عسل‌های معروف و پرطرفدار در بین ایرانیان است، و همانطور که از نام آن پیداست از گل‌های گیاه آویشن به دست می‌آید. علت محبوبیت این عسل را می‌توان به خواص عسل آویشن در درمان بسیاری از بیماری‌ها و همچنین طعم ویژه‌ آن مرتبط دانست.

با این وجود، متاسفانه به خاطر عدم تحقیقات علمی بر روی عسل آویشن در ایران و همچنین عدم بازاریابی موثر، این عسل در سطح دنیا چندان شناخته شده نیست.

این درحالی است که کشور ما زمینه مساعدی برای تولید این عسل را دارد و با شناسایی درست خواص عسل آویشن و یک برندسازی اصولی می‌توان این عسل را در رده‌ عسل‌های دارویی همچون عسل مانوکا در سطح جهان قرار داد.

اگر چه قبلا در مطلب خواص عسل طبیعی در مورد خواص عمومی عسل‌ها و همچنین خواص ویژه برخی از عسل‌ها صحبت کردیم، اما در این مطلب قصد داریم تا به طور خاص با عسل آویشن و خواص ویژه آن آشنا شویم.

مشخصات عسل آویشن چیست؟

گیاه آویشن و خواص آن

از آنجایی که بیشتر خواص عسل آویشن و دیگر انواع عسل بسیار وابسته به گیاه و گلی است که زنبور از آن تغذیه کرده است. پس قبل از اینکه به بررسی خواص عسل آویشن بپردازیم بهتر است کمی در مورد گیاه آویشن بدانیم.

آویشن یک گیاه علفی و معطر، از تیره‌ی نعنایان است. که با نام‌هایی مانند آویشیم، اوشه، آویشه و… هم در مناطق و فرهنگ‌های مختلف ایران شناخته می‌شود.

آویشن‌ها اصولا کوتاه قد هستند و ارتفاع آنها حداکثر تا ۵۰ سانتی‌متر است. همچنین گل‌های گیاه آویشن که توسط زنبورها برای تولید عسل آویشن به کار می‌رود بسته به نوع آویشن، رنگ‌های متنوعی چون سفید، صورتی، زرد، قرمز، ارغوانی و بنفش دارد.

رویشگاه این گیاه معمولا دامنه‌های کوهستانی و در شکاف سنگ‌ها است. اگر چه به صورت باغی نیز این گیاه کشت می‌شود که به آن آویشن باغی می‌گویند.

تاکنون ۱۸ گونه آویشن در ایران شناسایی شده است که از جمله‌ی آنها می‌توان به آویشن ایرانی، آویشن دنائی، آویشن آناتولی، آویشن تفلیسی، آویشن خراسانی، آویشن کرمانی، آویشن قفقازی، آویشن شیرازی، آویشن آذربیجانی، آویشن قره‌باغی و.. اشاره کرد.

همانطور که از اسم‌های بالا هم می‌توان حدس زد، دامنه رویش آویشن در سراسر ایران پراکنده است و از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق می‌توان این گیاه را پیدا کرد.

خواص گیاه آویشن

آویشن را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین گیاهان درمانی در طول تاریخ دانست که فرهنگ‌های مختلف از آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌کرده‌اند.

به عنوان مثال مصریان باستان از آن به عنوان یک آرامش‌بخش استفاده می‌کرده‌اند در حالی یونانی‌ها از آن به عنوان بخور و در حمام‌ها برای سلامت مجاری تنفسی استفاده می‌کردند.

برخلاف بسیاری از داروهای طب سنتی آویشن ماده‌ای است که طب مدرن نیز خواص درمانی آن را به رسمیت شناخته است و علت آن هم وجود دو ماده موثر به نام تیمول و کارواکرول است، که باعث شده در بسیاری از داروها به خصوص شربت‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.

آویشن خواص اثبات شده و علمی زیادی دارد که در زیر و در غالب یک اینفوگرافی به مهمترین آنها اشاره کرده‌ایم.

از دیگر خواص آویشن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

• ضد اسپاسم
• ضد نفخ
• ضد رماتسیم
• ضد سیاتیک
• ضدعفونی کننده قوی

خواص عسل آویشن طبیعی

همانطور که گفته شد خواص عسل آویشن بسیار وابسته به گیاه آویشن است. چون به نوعی می‌توان عسل را عصاره‌ای از گیاه دانست. به همین دلیل بسیاری از خواصی که برای آویشن برشمرده می‌شود برای عسل آویشن نیز می‌توان نام برد.

اما به طور کلی برخی از مهمترین خواص عسل آویشن به شرح زیر است.

۱. آنتی اکسیدان قوی

عسل آویشن در بین سایر عسل‌ها از نظر خاصیت آنتی اکسیدانی یک سرو گردن بالاتر قرار می‌گیرد. آنتی اکسیدان‌ها به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و مولکول‌های ناپایداری که توسط نور خورشید، دود سیگار، آلودگی‌ هوا، سموم دفع آفات موجود در میوه‌ها و سیفی‌جات و… ایجاد می‌شود، کمک می‌کند.

اعتقاد بر این است که این مولکول‌های ناپایدار در ایجاد بیماری‌های بیشماری از جمله بیماری‌های قلبی، اشکال مختلف سرطان، آب مروارید و آسم نقش دارند. رادیکال‌های آزاد همچنین باعث پیری زودرس می‌شوند.\

۲. خواص عسل آویشن برای درمان سرفه و گلودرد

همانطور که قبلا در پست عسل برای سرماخوردگی بیان کردیم، اگر چه عسل آویشن نمی‌تواند سرماخوردگی و آنفولانزا را درمان کند اما به علت مقادیر تیمولی که به صورت طبیعی در آن یافت می‌شود و خواص ضدباکتریایی که دارد می‌تواند باکتری‌های عفونی‌زا را از بین ببرد و باعث بهبودی و درمان سرفه و گلودرد باشد.

اگر سرفه و یا گلودرد و یا هر نوع عفونت دیگری دارید و می‌خواهید از خواص عسل بهرمند شوید قطعا عسل آویشن بهترین انتخاب برای شما است.

۳. تسکین دردهای قاعدگی

یکی از خواص مهم برشمرده شده برای آویشن این است که باعث کاهش درد‌های قاعدگی می‌شود. گفته می‌شود این خاصیت در عسل آویشن نیز وجود دارد. کافئیک‌اسید موجود در عسل آویشن باعث می‌شود تا خانم‌هایی که قاعدگی دردناکی دارند تسکین یابند.

برای اینکار می‌توانید تکه‌ای زنجبیل تازه را درون آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و اجازه دهید تا کمی سرد شود سپس به آن عسل آویشن و آبلیمو اضافه کنید. می‌توانید از این نوشیدنی در طول دوره قاعدگی استفاده کنید.

۴. بهبود بیماری‌های دستگاه گوارش

یکی دیگر از خواص عسل آویشن تاثیر آن بر روی بهبود عملکرد دستگاه گوارش است. این عسل تاثیر زیادی بر روی هضم غذا داشته و ملین خوبی نیز به شمار می‌رود. اگر به صورت مدوام از این عسل استفاده شود باعث فعالیت طبیعی جهاز هاضمه می‌شود.

همچنین اگر این عسل با سایر غذاها مصرف شود اسید‌های اضافی را کاهش می‌دهد. همچنین برای درمان امراض معده مانند زخم معده، ورم معده و روده دارویی مفید بوده و به علت داشتن آهن و منگنز به هضم غذا کمک می‌کند. ترشح شیره‌ی معده را به حالت طبیعی برگردانده و دردهای معده را از بین می‌برد.

۵. خواص عسل آویشن برای تقویت اعصاب و ضد افسردگی

همانطور که گفتیم آویشن دارای مقادیری کارواکرول است که در عسل آویشن نیز یافت می‌شود. در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد نشان داده شد که کارواکرول، فعالیت نرون‌ها را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد احساس خوب در افراد می‌شود (+)

در نتیجه ممکن است عسل آویشن بتواند باعث تقویت اعصاب و احساس خوشحالی شود و عاملی برای پیشگیری از افسردگی باشد.

۶. بهبود عفونت لثه

همانطور که در مطلب درمان عفونت لثه با عسل گفتیم، عسل به خاطر خواص ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی ویژه‌ای که دارد یک گزینه مناسب برای درمان و پیشگیری از عفونت لثه است. در این بین عسل آویشن به خاطر تیمول و خاصیت آنتی اکسیدانی حداکثری، بهترین نوع عسل برای درمان این مشکل است.

برای این کار می‌توانید بعد از شستن دهان (مسواک زدن دندان ها) عسل آویشن را با انگشت خود به آرامی بر روی محل التهاب مالیده و آن را ماساژ دهید و این کار را سه بار در روز تکرار کنید.

۷. درمان عفونت معده با عسل

یکی دیگر از خواص عسل آویشن تاثیر بسیار خوب آن برای درمان عفونت معده است. همانطور که در مطلب درمان عفونت معده با عسل گفتیم، اگر عفونت معده از نوع باکتریایی باشد، عسل یکی از بهترین مواد برای درمان آن است.

در بین عسل‌ها، عسل آویشن به خاطر خواص ضدباکتریایی ویژه‌ای که دارد می‌تواند عفونت ناشی از باکتری‌ها را ریشه کن کند و به بهبود عفونت معده کمک کند.

منظور از عسل آویشن چیست؟

از آنجایی که در زمان گلدهی گیاه آویشن گیاهان گلدار دیگری نیز در طبیعت وجود دارد، تولید عسل آویشن خالص عملا غیر ممکن است. اما در برخی از مناطق کشور مانند دماوند، طالقان و قسمت‌هایی از کردستان که پوشش آویشن غالب است، می‌توان عسل آویشن با درصد خلوص خوبی به دست آورد.

به طور کلی عسل آویشن به دو صورت به دست می‌آید.

از آویشن وحشی: این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که زنبوردار، کندو‌های خود را در مناطقی قرار دهد که آویشن به صورت وحشی و خودرو رشد می‌کند.

آویشن در دامنه‌های البرز، سبلان و قسمت‌هایی از زاگرس به صورت خودرو رشد می‌کند. اگر بیش از ۵۰ درصد پوشش گیاهی این مناطق آویشن باشد به عسلی که از این دشت‌ها حاصل می‌شود عسل آویشن گفته می‌شود.

از آویشن کشت شده: در قسمت‌های مختلف ایران آویشن به صورت کشت شده و برای مصارف دارویی، اسانس‌گیری و … کشت می‌شود که به آن آویشن باغی گفته می‌شود. اگر زنبوردار کندو‌های خود را در بین این زمین‌ها قرار دهد نیز عسل به دست آمده عسل آویشن است که نسبت به حالت اول درصد بیشتری از آن را شهد آویشن تشکیل می‌دهد.

عسل آویشن خوب چه ویژگی‌هایی دارد

بدون شک برای بهره بردن از خواص عسل آویشن باید به دنبال عسل آویشنی باشیم که کیفیت مناسبی داشته باشد اما عسل آویشن خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

همانطور که در مطلب تشخیص عسل طبیعی نیز گفتیم تنها راه تشخیص عسل خوب از عسل تقلبی و بی‌کیفیت شناخت زنبوردار و یا آزمایش عسل در یک آزمایشگاه معتبر است.

اگر چه عسل آویشن طعم، عطر و بوی مخصوص به خودش را دارد. اما نمی‌توان به صورت دقیق و درست از روی این فاکتورها کیفیت آن را سنجید.

در زیر یک نمونه برگه آزمایش عسل آویشن را آورده‌ایم. (برای مشاهده در سایز اصلی کلیک کنید)

اگر چه استاندارد ایران برای ساکارز عسل ۵٪ است اما برای یک عسل آویشن خوب این مقدار باید زیر ۲٪ باشد. همچنین پرولین عسل آویشن باید حتما بالاتر از ۱۸۰ باشد و فعالیت دیاستازی مناسبی نیز داشته باشد.