شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از خرید عسل یک لایه کف مانند و سفید رنگ بر روی عسل مشاهده کرده باشید. شاید به این فکر کرده باشید که این کف روی عسل نشانه فاسد شدن آن است. اما آیا این حرف صحت دارد و عسلی که بر روی آن کف است قابل استفاده نیست؟
به طور کلی در مورد عسل نگرانیهای زیادی وجود دارد. به عنوان مثال ما پیشتر در یک مطلب جداگانه گفتیم که شکرک زدن عسل نه نشانه طبیعی بودن آن است و نه نشانه تقلبی بودن آن، همچنین در مورد فاسد شدن یا نشدن عسل گفتیم که اگر چه عسل تاریخ انقضا ندارد اما بعد از چندسال عملا خواص خود را از دست میدهد.
در این مطلب اما قصد داریم تا به طور اختصاصی به این موضوع پردازیم که آیا کف روی عسل یک امر طبیعی است یا نه.
علت کف روی عسل چیست
کف روی عسل که به آن فوم عسل هم گفته میشود، میتواند علتهای گوناگونی داشته باشد که برخی از آنها کاملا طبیعی هستند و ممکن است برای عسل یا حداقل برخی از عسلها رخ دهد و برخی دیگر طبیعی نیستند و میتواند نشان تخمیر و فاسد شدن عسل باشد.
در زیر به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد.
۱. کف روی عسل ناشی از حباب های هوا
یکی از علتهای رایج که باعث ایجاد کف یا همان فوم بر روی عسل میشود. به سطح آمدن حبابهای گیر افتاده در عسل است.
این حبابهای هوا در مراحل مختلف بسته بندی میتوانند وارد عسل شوند.
- هنگام ریختن عسل در منبع یا صافی
- همزدن عسل برای جلوگیری از رس بستن
- هنگام انتقال عسل از منبع به شیشه
- هنگام حرارت دادن عسل و رسگیری عسل (در این شرایط حبابهای گیرافتاده در عسل به علت روان شدن عسل به سطح میآیند)
در این موارد معمولا هوا وارد عسل میشود و بعد از گذشت چند ساعت حبابها شروع به بالا آمدن به سطح و ایجاد کف میکنند.
اگر چه بعد از گذشت چند ساعت یا چند روز حجم این کف بر روی عسل کم میشود اما به علت خاصیت کشسانی عسل، بخشی از این کف به صورت یک کف غلیظ بر روی عسل باقی میماند.
از آنجایی که در عسلهای خام که فیلتر نشدهاند. همواره مقداری از بقایای موم باقی میماند در اکثر مواقع کف روی عسل خام همراه با بقایای مومی است که به سطح آمدهاند.
آیا این کف را میتوان مصرف کرد
مصرف کف روی عسل حاصل از حبابهای هوا هیچ مشکلی ندارد و شما میتوانید با خیال راحت از آن استفاده کنید. اما اگر این کف را دوست ندارید میتوانید آن را از روی عسل بردارید.
۲. کف روی عسل ناشی از مواد موجود در آن
همانطور که در مطلب عسل کنار گفتیم برخی از عسلها از جمله عسل کنار، خارشتر و گارچی حاوی موادی به نام ساپونین هستن که در عسل ایجاد کف میکنند.
به همین دلیل است که هنگام برداشت عسل کنار، گاهی میزان کف روی عسل به قدری است که کل عسل به شکل ارده و سفید رنگ میشود اما به مرور زمان کف به روی سطح آمده و تغییر رنگ میدهد و میزان آن بشدت کاهش میابد.
اعتقاد بر این است که این ساپونینها خواص دارویی ویژهای دارند. مطالعات نشان دادهاند که آنها دارای خواص زیست فعال مختلفی هستند، از جمله فعالیتهای ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، محافظ کبد (محافظت کننده از کبد) و ضد تومور. آنها همچنین پتانسیل خود را در مدیریت شرایطی مانند دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا نشان داده اند.
آیا این کف را میتوان مصرف کرد
همانطور که در بالا هم اشاره شد کف حاصل ساپونینها یک امر طبیعی در برخی از عسلها هستند که نه تنها قابل مصرف هستند بلکه خواص دارویی مفیدی نیز دارند.
۳. کف روی عسل ناشی از تخمیر
به طور کلی عسل طبیعی فاسد نمیشود اما در بعضی از مواقع ممکن است فاسد یا ترش شود که این فرآیند همراه با تولید کف و بوی ترششدگی است.
اگر رطوبت عسل طبیعی بیشتر از حد استاندارد باشد( بیشتر از ۲۰ درصد) یا اینکه در مجاورت رطوبت قرار بگیرد احتمال آن زیاد است که شرایط برای رشد باکتریها و تخمیر عسل فراهم شود.
معمولا عسلهایی که به صورت نارس برداشت میشوند و یا در مناطق با رطوبت بالا برداشت میشوند در معرض چنین فرآیندی قرار میگیرند و باعث فاد شدن عسل میشوند.
فرآیند تخمیر عسل همواره با تولید کف همراه است و نوع کف آنهم چندان تفاوتی با موارد بالا ندارد و تنها تفاوت آن بوی ترششدگی واضحی است که از آن به مشام میرسد.
آیا این کف را میتوان مصرف کرد
همانطور که گفتیم کف ناشی از تخمیر عسل نشان از فاسد شدن عسل است و قابل استفاده نیست
کف روی عسل را چطور برطرف کنیم
همانطور که گفتیم اگر چه کف حاصل از حباب و کف حاصل از ساپونین موجود در عسل قابل استفاده است، اما برخی از افراد و فروشندگان دوست ندارند که این کف بر روی عسل آنها باشد. در ادامه چند راهکار برای جلوگیری از ایجاد کف و همچنین برداشتن آن ارائه میدهیم.
- تا حد ممکن از هم زدن عسل خودداری کنید. این کار باعث میشود حبابهای کمتری وارد عسل شود.
- قبل از ریختن عسل در شیشه، حتما یک تا دو روز به آن اجازه دهید تا کف به طور کامل به سطح بیاید و بعد عمل پر کردن شیشهها را انجام دهید.
- برای برداشتن کف از روی سطح منبع و یا شیشه هم میتوانید از قاشق استفاده کنید. اما روش بهتر و حرفهایتر، استفاده از یک پلاستیک است. برای این منظور کافی است یک پلاستکی نازک را روی سطح عسل قرار دهید و آن را به آرامی به تمام نقاطی که حاوی کف است تماس دهید و سپس آن را بردارید با این کار تمامی کف به پلاستیک میچسبد و از آن جدا میشود.
به هر حال موضوعی که باید در نظر داشته باشیم این است که کف روی عسل یک موضوع طبیعی است و نباید از دیدن آن تعجب کنید. تنها موردی که باید به آن دقت کنید این است که کف بوی ترششدگی و فساد ندهد.