آیا عسل برای سندروم روده تحریک پذیر مفید است یا مضر؟

پیش از آنکه به بررسی مضرات یا فواید عسل برای روده تحریک پذیر بپردازیم، بهتر است بدانیم اصلا روده تحریک پذیر چیست و چرا به وجود می‌آید.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) که به آن کولون اسپاستیک، کولون تحریک‌پذیر، کولیت مخاطی و کولیت اسپاستیک نیز گفته می‌شود، یک اختلال شایع است که معده و روده (دستگاه گوارش) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.(+)

اگر چه هنوز علت به وجود آمدن این بیماری کاملا مشخص نیست. اما محققان فکر می‌کنند که به نحوه سیگنال‌دهی مغز به ماهیچه‌های روده بزرگ مربوط می شود. تحقیقات دیگر نشان داده است که استرس مزمن، ترومای حل نشده دوران کودکی، رژیم غذایی و خواب نامناسب همگی می توانند منجر به IBS در بزرگسالی شوند.

علائم روده تحریک پذیر

علائم بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر از فردی به فرد دیگر متفاوت است و حتی در طول دوره بیماری در یک شخص نیز می‌تواند تغییر کند. اما برخی از مهمترین‌ علائم عبارتند از

• گرفتگی
• درد شکم
• نفخ، گاز و اسهال یا یبوست یا هر دو

آیا عسل برای روده تحریک پذیر مفید است یا مضر

پاسخ به این سوال که آیا عسل برای روده تحریک پذیر مناسب است یا خیر چندان ساده نیست. علت این امر هم این است که برخی از افرادی که به این ناراحتی مبتلا هستند گزارش داده‌اند که با مصرف عسل حالشان بدتر شده است و درد‌ بیشتری به سراغ آنها آمده است.

از طرف دیگر برخی از افراد مبتلا به روده تحریک پذیر که از عسل استفاده کرده‌اند گزارش داده‌اند که پس از مصرف عسل مشکلات آنها مانند اسهال یا یبوست و درد شکمی به شدت کاهش پیدا کرده است.

چرا عسل برای روده تحریک پذیر مضر است

عسل طبیعی به علت داشتن مقادیر زیادی فروکتوز جزو غذاهای فودمپ (FODMAP) محسوب می‌شود. فودمپ در واقع به دسته‌ای از کربوهیدرات‌ مانند (منوساکارید‌ها، دی‌ساکارید‌ها، الیگوساکارید‌ها و پلی‌ال‌های قابل تخمیر) اطلاق می‌شود.

این دسته از کربوهیدارت‌ها در روده شما جذب ضعیفی دارند و در عوض توسط باکتری‌های روده بزرگ تخمیر می‌شوند. همین امر باعث بروز مشکلاتی مانند ورم معده، درد و نفخ معده می‌شود.

از آنجا که بخش زیادی از عسل را مونوساکارید فروکتوز تشکیل می‌دهد در نتیجه مصرف آن می‌تواند بیماری روده تحریک پذیر را تشدید کند.

اگر شما هم از جمله کسانی هستید که با مصرف عسل درد شکمتان افزایش پیدا می‌کند، باید عسل را از رژیم غذایی خود حذف و یا مقدار آن را محدود کنید.

چرا عسل برای روده تحریک پذیر مفید است

همانطور که پیشتر در مطلب خواص عسل برای معده بیان کردیم. عسل طبیعی به خاطر خواصی که دارد می‌تواند برخی از مشکلات گوارشی را بهبود دهد و حتی برخی از علائم روده تحریک پذیر را نیز کاهش دهد.

به طور کلی عسل طبیعی به خاطر داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و همچنین ضدباکتریایی که دارد می‌تواند برخی از علائم روده تحریک پذیر را کاهش دهد.

به عنوان مثال، یک مطالعه روی موش‌ها نشان داد که عسل با کشیدن آب به مدفوع و تغییر ترکیب باکتری‌های مفید در روده حیوانات، یبوست را کاهش می دهد.

بنابراین، عسل ممکن است به افراد مبتلا به IBS که علائمی مانند یبوست و نفخ را تجربه می کنند، کمک کند.

برای بهبود روده تحریک پذیر چه کار کنیم؟

همانطور که در بالا هم اشاره شد عامل اصلی ایجاد روده تحریک پذیر نامشخص است و عملا درمان آن هم مشخص نیست. تنها چیزی که مشخص است این است که در این نوع بیماری اصلاح رژیم غذایی بسیار کار ساز است و می‌تواند درد‌ها و مشکلات را تا حد خوبی بهبود دهد.

در زیر به برخی از نکاتی که می‌تواند به بهبود شرایط شما کمک کند اشاره خواهیم کرد.

• تا زمانی که درمان ادامه دارد، از برخی غذاها که مشکل‌تان را بدتر می‌کنند پرهیز کنید.
• سعی کنید از استرس و اضطراب خود بکاهید چون این کار می‌تواند مشکل را برایتان قابل تحمل‌تر کند.
• پژوهشگران دریافتند درمان‌های طبیعی مانند آلوئه‌ورا در طول حملات IBS بسیار کمک کننده است.
• به صورت روزانه از مکمل ویتامین B استفاده کنید.
• هر روز ماست دارای پروبیوتیک میل کنید تا مقدار باکتری‌های خوب روده افزایش پیدا کند.
• همچنین تحریک کننده‌هایی مانند کافئین، الکل و سیگار را کنار بگذارید.
• استفاده از کپسول‌های قرص نعناع نیز معمولا راهی عالی برای کاهش اسپاسم روده هستند.
• به کار بردن نکات رژیمی مفید مانند نوشیدن مقدار زیادی آب، روزانه سه لیتر و استفاده از برنامه غذایی سرشار از فیبر برای بهبود گوارش مفید هستند. مقدار فیبر باید به مرور افزایش پیدا کند تا معده به آن عادت کند.
• از غذاها و نوشیدنی‌هایی مانند شیر و قهوه که علائم را بدتر می‌کنند پرهیز کنید.
• همچنین داشتن دفترچه‌ای برای یادداشت غذاهایی که سبب اذیت شدنتان می‌شوند نیز موثر است.
• از خوردن وعده‌های بزرگ خودداری کنید اما مرتب غذا بخورید.(+)